Grote, streng beschermde mariene reservaten zijn van essentieel belang om oceaangebieden te beschermen tegen destructieve menselijke activiteiten. Zij dragen ook bij tot de instandhouding van soorten, habitats en de functionele diversiteit van ecosystemen. Helaas zijn ze nog veel te zeldzaam. Laten we de balans opmaken met deze Global Ocean Legacy – Pew factsheet.
Stress op mariene ecosystemen
De intensivering van de menselijke invloeden op de oceaan leidt tot het verlies van essentiële voordelen die dit ecosysteem biedt. Stromingen voeren miljoenen tonnen plastic en ander afval mee van de kust naar de open zee, waar het schadelijk is voor het leven in zee en de werking van ecosystemen verandert.
De toename van kooldioxide in de atmosfeer heeft verschillende gevolgen, waaronder stijgende temperaturen en toenemende verzuring van de oceanen, waardoor de mariene ecosystemen nog meer onder druk komen te staan. Ook de visserijsector heeft onder deze situatie te lijden.
MPA's essentieel voor gezonde oceanen
Grote, streng beschermde mariene reservaten zijn een essentieel instrument voor de aanpak van diverse problemen die de gezondheid van de oceaan beïnvloeden. Deze reservaten beschermen oceaangebieden tegen menselijke activiteiten, zoals industriële visserij, winning van natuurlijke hulpbronnen of andere destructieve vormen van gebruik.
Zij dragen ook bij tot het behoud van soorten, habitats en de functionele diversiteit van ecosystemen. Tot dusver is echter slechts ongeveer 2% van de wereldzeeën aangewezen als streng beschermd marien reservaat. Toonaangevende wetenschappers bevelen ten sterkste aan dat ten minste 30% van de oceanen dit beschermingsniveau zou hebben.
Vijf kenmerken voor een goede bewaring
Uit een studie van 2014 blijkt dat menselijke activiteiten een cumulatief effect hebben op de ecosystemen van de oceanen en dat zeereservaten betere instandhoudingsvoordelen opleveren als ze groot, sterk beschermd, geïsoleerd, volledig gerespecteerd en eeuwenoud zijn.
De voordelen zijn aanzienlijk groter wanneer deze vijf kenmerken worden gecombineerd. Beschermde mariene gebieden met al deze kenmerken hebben bijvoorbeeld 14 keer meer biomassa van haaien, 2 keer meer biomassa van grote vissen en 5 keer meer biomassa van vissen in het algemeen dan onbeschermde gebieden. Ter vergelijking: beschermde mariene gebieden die slechts één of twee van deze kenmerken vertonen, verschillen niet veel van geëxploiteerde gebieden.
Economische voordelen voor de bevolking
Zeereservaten komen ook de gemeenschappen ten goede doordat zij de plaatselijke economie ondersteunen. Zeereservaten bevorderen de gezondheid en het leven van de oceaan, trekken toeristen aan en stimuleren de plaatselijke economie.
Ze zorgen ook voor veerkrachtigere kustlijnen door de riffen te versterken. Bovendien bewaren zij het cultureel erfgoed. Op Paaseiland bijvoorbeeld, in Frans-Polynesië of in Palau, is natuurbehoud een hoeksteen van de geschiedenis en het dagelijkse leven van de gemeenschap.
