Elke dag nemen onze oceanen een kwart van de door de mens geproduceerde kooldioxide op. Het resultaat? Oceaanverzuring heeft niet zonder gevolgen voor bepaalde soorten mariene planten en dieren, zoals Jean-Pierre Gattuso en Lina Hansson uitleggen.
Wat is oceaanverzuring?
De meesten van ons hebben wel eens gehoord van klimaatverandering en opwarming van de aarde als gevolg van het broeikaseffect.
We weten ook dat menselijke activiteiten, en met name de uitstoot van kooldioxide (CO2) door onze auto’s en industrieën, hieraan debet zijn. Maar oceaanverzuring wordt nog steeds niet goed begrepen.
Dit is niet zo verwonderlijk, aangezien de omvang en de gevolgen pas enkele jaren geleden werden ontdekt. Maar ook hier is CO2 verantwoordelijk. In feite wordt oceaanverzuring soms “het andere CO2-probleem” genoemd.
Effecten op mariene organismen
Niet alle CO2 die we elke dag produceren, blijft in de atmosfeer. Ongeveer een kwart van de uitgestoten CO2 wordt door onze oceanen geabsorbeerd. Wanneer het in het zeewater oplost, leidt dit tot een toename van protonen (H+ ionen) maar ook tot een afname van bepaalde moleculen, carbonaationen (CO32-), die voor veel mariene organismen noodzakelijk zijn om hun skelet of kalkhoudende schaal op te bouwen (koralen, mosselen, oesters…).
Deze planten en dieren zullen het dus steeds moeilijker krijgen om deze kalkachtige structuren te bouwen. Hun skeletten en schelpen worden ook bedreigd met ontbinding. Boven een bepaalde zuurtegraad is zeewater namelijk corrosief voor kalksteen, het materiaal waarvan skeletten en schelpen worden gemaakt.
Wat kan er worden gedaan om de verzuring van de oceanen te beperken?
De verzuring van de oceanen kan niet volledig worden gestopt en zal doorgaan, hoe dan ook. Modellen tonen aan dat de chemie van het zeewater nog honderden jaren zal blijven veranderen, maar er is iets wat we allemaal kunnen doen om deze verandering en de gevolgen ervan te helpen beperken.
Er zijn geoengineering-technieken van uiteenlopende realistische en wenselijke aard voorgesteld om de verzuring te beperken (b.v. het toevoegen van basische verbindingen aan de oceanen om de verzuring tegen te gaan en de pH te verhogen). De enige beproefde, doeltreffende en risicoloze oplossing is echter het aanpakken van de oorzaak, namelijk CO2.
Verzuring van de oceanen en het Vorstendom Monaco
Het Vorstendom Monaco is bijzonder actief op het gebied van verzuring sinds de sterke betrokkenheid van Prins Albert II, die de aanzet gaf tot de “Verklaring van Monaco”, die in 2008 door 155 wetenschappers uit 26 landen werd ondertekend.
De Prins Albert II van Monaco Stichting
heeft verscheidene onderzoeksprojecten inzake oceaanverzuring gesteund. Het ondersteunt ook voorlichtingsactiviteiten voor jongeren, het grote publiek en beleidsmakers.
Het Wetenschappelijk Centrum van Monaco
verricht al 20 jaar baanbrekend onderzoek naar het effect van oceaanverzuring op tropische koralen. Sinds 2010 organiseert zij in samenwerking met het Internationaal Agentschap voor Atoomenergie om de twee jaar een workshop over de economische gevolgen van de verzuring van de oceanen… Het mariene laboratorium van het Internationaal Agentschap voor Atoomenergie verricht onderzoek naar de gevolgen van de verzuring van de oceanen voor commerciële soorten. In 2012 lanceerde zij een
Internationaal Coördinatiecentrum voor Oceaanverzuring
.
