Op hun bijeenkomst in Monaco zijn de leiders van Europa’s toonaangevende organisaties voor marien-wetenschappelijk onderzoek overeengekomen hun strategische samenwerking te versterken en gezamenlijk het bereik van de mariene wetenschap in de samenleving te vergroten. Op uitnodiging van het Oceanografisch Instituut besloten zij een Monaco Federatie van Oceaanwetenschappen op te richten.
EEN NIEUWE IMPULS VOOR DE MARIENE WETENSCHAP
Een nieuwe impuls geven aan de oceaanwetenschappen op Europese schaal was de ambitie van de bijeenkomst die op 26 maart 2019 plaatsvond in het Oceanografisch Museum in Monaco in aanwezigheid van Z.S.H. Prins Albert II en vertegenwoordigers van de Europese Commissie, de Internationale Oceanografische Commissie en andere netwerken. De leiders van deze belangrijke organisaties, die aldus bijeen waren, hebben de grote lijnen uitgestippeld van de “Monaco Federation of Ocean Sciences”, die tot doel heeft initiatieven te ontwikkelen om de oceaancultuur in heel Europa te versterken en de waarden van respect voor de natuur en duurzame ontwikkeling te bevorderen. Het mobiliseert de mariene wetenschappen, maar omvat ook andere onderzoeksgebieden zoals economie, sociologie en recht toegepast op de zee, zodat alle aspecten van de relatie van de mens met de zee worden bestreken. Om de verspreiding van kennis te waarborgen, doet zij ook een beroep op de nieuwe spelers op het gebied van oceaankennis (particuliere initiatieven van grote mecenassen, nieuwe ontdekkingsreizigers, enz.) Er wordt gestreefd naar transdisciplinariteit, bemiddeling en innovatie, om de huidige silo’s te doorbreken, het optreden van de besluitvormers doeltreffender te maken en aan de verwachtingen van de samenleving te voldoen.
EEN NIEUW OCEAANVERHAAL
De toenemende bedreigingen voor de oceaan maken het meer dan ooit noodzakelijk de complexiteit van ecosystemen te begrijpen. Dit vereist modellering en meer interdisciplinariteit, maar ook een nieuwe vorm van vertellen die kennis kan populariseren. In overeenstemming met de doelstellingen voor duurzame ontwikkeling is de Federatie daarom van plan collectief te bouwen aan een positieve communicatie over de rol van de oceaan bij het verbeteren van het menselijk welzijn. Versterking van de communicatieaanpak van wetenschappers zal de vaak complexe onderwerpen in verband met oceanische ecologie toegankelijk maken. Er wordt gemikt op een breed publiek, met als doel een fundamentele mobilisatie in de samenleving op gang te brengen.
BESLUITVAARDIG EN ONVERWIJLD HANDELEN
De Federatie zet zich in voor langetermijnactie en werkt aan de identificatie van de belangrijkste prioritaire onderzoekgebieden om duurzame beslissingen te onderbouwen. In de sequentie werd benadrukt in hoeverre de gevolgen van de klimaatverandering (het onderwerp van het speciale IPCC-rapport “Climate Change, Ocean and Cryosphere”) en van de plastic of industriële verontreiniging van de oceaan, die reeds uitvoerig zijn bestudeerd, een invloed kunnen hebben op de lopende onderhandelingen. Ook was men van mening dat de nadruk moet worden gelegd op een beter begrip van de diepzee alvorens enige vorm van mijnbouw wordt overwogen.
EEN PLEIDOOI VOOR DE OCEAAN
De Federatie is overeengekomen om reeds in september 2019 een wetenschappelijke pleitnota over belangrijke ecologische oceaanvraagstukken op te stellen, op basis van een wetenschappelijke consensus die door de belangrijkste Europese ledencentra wordt gedeeld. Deze holistische boodschap om de besluitvormers te informeren kan door elk lid in zijn land, binnen zijn netwerk en aan de media worden overgebracht. Het zal ook de inzet van Z.S.H. Prins Albert II van Monaco voeden. De Federatie zal de drager zijn van ambitieuze voorstellen voor het programma Horizon Europa, alsook voor het Decennium van de oceaanwetenschappen voor duurzame ontwikkeling van de Verenigde Naties (2021-2030). Zij zal de mogelijkheden onderzoeken voor formelere samenwerkingsstructuren, tot en met de oprichting van een Europees oceaanagentschap.
